Raina Telgemeier is nummer 1 New York Times bestsellerschrijver. Een boek van zo iemand maakt een recensent nieuwsgierig. Reacties op sociale media maken snel duidelijk wat lezers aanspreekt in Smile: de mix van herkenbaarheid en humor.

De lijdensweg van tandartsbezoeken die Raina gedurende meer dan vier jaar moest afleggen, roept bij veel lezers niet alleen herkenning maar ook medeleven op. Die herkenbaarheid wordt nog verruimd doordat rond de tanden-odyssee allerlei andere puberproblemen aan bod komen, van verliefdheden over onbehagen met je veranderende lichaam tot schoolperikelen. Het voordeel van de stripvorm is dat die problemen gemakkelijk uitvergroot kunnen worden. Als Raina op zeker moment uitgeteld op bed ligt, voel je meteen met haar mee als ze stelt ‘Tot nu toe vind ik het helemaal niks om een puber te zijn.’ Vaak gaan die uitvergrote emoties gepaard met relativerende humor. De gezichten die Raina trekt in de tandartsstoel terwijl de klei in haar mond uithardt, staan in fel contrast met het advies: ‘probeer je te ontspannen’. Al even veelzeggend zijn de gezichten van Raina en haar moeder wanneer de tandartsassistente fijne kerstdagen wenst. Tegelijk werkt de stripvorm ook beperkend: de tekst bestaat hoofdzakelijk uit dialoog, beschrijven gebeurt vooral in de beelden, die door de karikaturale stijl weinig ruimte laten voor verdieping, suggestie en nuance. Al moet gezegd dat die er soms wel zijn, bijvoorbeeld in de prent op p. 199, die zonder woorden duidelijk maakt wat echte vriendschap betekent. Niet alleen de problematiek maar ook de taal sluit nauw aan bij de puberwereld. Wanneer Raina zich opmaakt voor haar nieuwe school, kiest ze voor ‘te gekke oorbellen’, ‘een supergrote rugtas’ en ‘coole zwarte sneakers met stoere veters.’ Hier en daar zijn jammer genoeg wel fouten in de tekst geslopen (‘maar dat had ik geen last van’, ‘ik hoef geen jongen zoenen’ …)

Er is nog een reden waarom Smile veel lezers aantrekt en dat zijn de levenslessen. De centrale les kun je als lezer gemakkelijk uit het verhaal afleiden: ook al gaat de puberteit samen met veel groeipijnen, je komt die wel te boven, als je je lach maar niet verliest en voor jezelf opkomt. Die laatste les wordt op het einde wel érg expliciet meegegeven. Daar voelde ik me als lezer nodeloos de les gespeld. Los daarvan heeft deze graphic novel wel geregeld een smile op mijn gezicht getoverd, iets wat in boeken voor pubers veel te weinig gebeurt.