Lawines razen

An Rutgers van der Loeff is de schrijfster van de jeugdboekenklassieker 'De kinderkaravaan', een boek dat al aan zijn 25e druk toe is. 'Lawines razen' zit nog niet aan dat indrukwekkende aantal, maar zeventien drukken is toch zeer respectabel te noemen. Een boek dat bij zijn verschijnen in 1954 werd geprezen en bekroond, in diverse talen werd uitgegeven en ook in het buitenland eerbewijzen kreeg, dat moet toch de tand des tijds kunnen doorstaan, niet? Toch komt het geheel vrij gedateerd over, ondanks de noodzakelijke hertaling. Plaats van actie is een Zwitsers bergdorpje dat geconfronteerd wordt met lawinegevaar. De mensen moeten er, evenals in omringende bergdorpjes, geëvacueerd worden, want de lawines zijn onafwendbaar. Het moet gezegd, de onmacht van mensen die hun hele hebben en houden door de sneeuw verwoest zien worden en de angst om het lot van de bedolven dorpsbewoners is zeer treffend beschreven. En uiteraard moet je voor ogen houden dat de gebeurtenissen zich meer dan vijftig jaar geleden afspelen, wat het gebrek aan moderne communicatiemiddelen verklaart. Ook het bestaan van Pestalozzi-dorpen, een soort tehuizen voor weeskinderen na W.O. II, was me onbekend. Dat alles zorgt niet meteen voor de gedateerdheid, wel de onvervalste heroïek van de vijftienjarige hoofdpersoon Werner, die alle goedheid van de ware held in zich meedraagt, jong als hij is. Daarnaast wordt ook het enorme belang geschetst van onbreekbare vriendschapsbanden, die ontstaan wanneer mensen in nood zich verenigen en zo de grootste bergen, of in dit specifieke geval sneeuwbergen, kunnen verzetten. De geïdealiseerde wereld van de Pestalozzi-gemeenschap, waarin Werner warm ontvangen wordt na alle schokkende levenservaringen, komt ook bepaald onrealistisch over. Bovendien zorgen de verouderde rolpatronen en de daaruit voortvloeiende zwakke vrouwelijke personages ervoor dat je het gevoel krijgt een jongensboek uit de jaren '50 te lezen. Dat is natuurlijk wat het is en dat maakt het verhaal tot een interessant tijdsdocument, maar dit kan mijns inziens die zeventien drukken niet verklaren.