Jawlensky

haar ogen

‘Wat je niet ziet, bestaat niet,’ zeggen de klasgenoten van de nieuwe jongen als hij zegt dat hij wel een moeder heeft, maar dat je haar niet kan zien. Zijn moeder woont achter de sterren en hij praat met haar door te schilderen.

Een kunstboek gebaseerd op de werken van Jawlensky, één van de belangrijkste Duitse impressionisten. Dit is overigens niet de eerste keer dat Bette Westera en Sylvia Weve de handen in elkaar slaan. Hun samenwerking leverde al vaker mooie boeken op. Met 'haar ogen' wagen ze zich aan een waar kunstboek voor kinderen. Ze namen de uitdaging aan de kenmerken van het expressionisme op kindermaat uit te leggen en gebruikten Jawlensky's kunstwerken als basis hiervoor. Verpakking voor dit alles is een ontroerend verhaal over een jongetje dat contact probeert te leggen met zijn overleden moeder. Beetje bij beetje leren we waar het allemaal om draait. In het expressionisme stond het uiten van persoonlijke gevoelens en emoties centraal. Een onderwerp wordt niet geschilderd zoals het er in werkelijkheid uitziet, maar zoals de kunstenaar het ervaart. Details zijn hierbij niet belangrijk. De schilderijen zijn eerder vlak met felle kleuren, grove penseelstreken en donkere contouren. De schilderijen die het jongetje maakt sluiten hier mooi bij aan. Hij wil zijn moeder graag laten zien waar hij woont, hoe zijn dorp eruit ziet... Maar zijn moeder woont zo ver, helemaal achter de sterren. Zijn schilderijen worden steeds groter en groter. Toch heeft hij telkens weer het gevoel dat er iets ontbreekt, dat zijn kunst tekort schiet. Kan zijn moeder het wel zien? Kan hij met haar praten? Waar is haar ziel? Woont je ziel in je ogen? Vele vragen die je helpen een filosofisch gesprek aan te knopen over de dood, geloof, ...

Het feit dat Jawlensky zelf niets met het verhaal te maken heeft, is misschien een beetje verwarrend. In eerste instantie denk je namelijk dat dit verhaal over hem gaat. Helemaal op het einde, in het nawoord, wordt pas duidelijk dat dit niet het geval is.
'Kijk naar jezelf door de ogen van je moeder,' zegt de vader van de jongen. 'Dat kan niet moeilijk voor je zijn, je hebt haar ogen.' Een kunstig boek met een filosofisch thema.

Dit boek maakt deel uit van de reeks kunstprentenboeken van Leopold die in samenwerking met het Gemeentemuseum Den Haag ontwikkeld werden.