Ik ben geen racist

De zeventienjarige wees Svenne krijgt op een avond in een Stockholms pretpark een mes in de buik geplant door een allochtoon. Zodra hij het ziekenhuis verlaat, krijgt hij bezoek van ene Nils Dackeman, die hem vraagt voor hem te komen werken. Om wat voor werk het gaat, is niet echt duidelijk. Svenne stemt in, onderhoudt een zomer lang de tuin, leest de boeken die Nils hem voorschotelt, en bespreekt ze met hem. Blijkt dat Nils een partij aan het oprichten is: Partij Rechtvaardig Zweden, en hij daarin een rol weggelegd ziet voor Svenne als partijsecretaris. Het initiële programma van deze partij verengt vrijwel onmiddellijk tot massa-immigratie en criminaliteit van allochtone jongeren. Al snel overspoelt een golf van geweld Zweden: allochtone jongeren worden vernederd, mishandeld, vermoord. Anderen trekken dan weer ten strijde tegen deze ultrarechtse beweging. Zweden brandt en voor de verbrande Svenne is er geen uitweg meer. Dit hele verhaal wordt verteld vanuit het standpunt van het hoofdpersonage dat, ondergedoken voor de politie, terugblikt op de gebeurtenissen. Dit standpunt laat toe een geweldige spanning op te bouwen, door het vooruitblikken op wat gaat gebeuren: “Misschien had hij haar gered. Misschien had hij het mes tegengehouden.” (p. 172) of: ”Het is triest dat hij later door die klootzakken is vermoord.” (p. 181). Als lezer grijpt dit in die mate aan, dat je verwachtingen uiteindelijk niet ingelost worden. Welke vuile rol heeft Nils uiteindelijk gespeeld? Wat waren precies zijn banden met de skinheads? Zo weinig er gezegd wordt, des te meer wordt er gesuggereerd. Je moet dus maar je eigen conclusies trekken, zeker wanneer je zo maar liefst acht alternatieve eindes worden aangeboden waartussen je mag kiezen. In zijn geheel een schitterend verhaal over politiek, en dan vooral de extreem rechtse, over manipulatie, over de rol van de media in die context. Enkel geschikt voor doorbijters, want de beschrijvingen en veelvuldige herhaling komen mogelijk saai over. Daarbij maakt de auteur wel handig gebruik van zijn jonge hoofdpersonage om één en ander heel natuurlijk te laten uitleggen door andere volwassenen: de complexe materie op zich, maar ook begrippen of fenomenen als doos van Pandora, tien kleine negertjes, incognito, ...