Geheugen van steen

Sant Pere de Rodes, eerste helft van de 13de eeuw. Alman en Toma zijn jonge monniken in een Noord-Spaanse abdij. De eerste maanden van het verblijf van Alman getuigen van diens impulsieve onbezonnenheid en jeugdig temperament. Dat waren ook de redenen waarom de vader van Alman, een rijke Madrileense stoffenhandelaar, besliste om zijn zoon onder de hoede van de kerk te plaatsen. Bij de arme Toma ligt het anders. De abt van het klooster kwam onder de indruk van zijn vragen over God en besloot, vertrouwend op de diepgelovige houding van Toma, hem op te nemen in zijn gemeenschap. Hoewel Alman en Toma elkaars tegenpolen zijn, ontstaat er een vreemdsoortige aantrekking tussen hen. Almans onbezonnenheid is slechts een façade, er schuilt een zinnige spiritualiteit achter die Toma van nature in zich heeft. In vele nachtelijke gesprekken raken de novicen steeds meer aan elkaar gehecht. Ook lichamelijk groeien ze naar elkaar toe… ze worden geliefden. Catalunya, eind 20ste eeuw. Andrea, een jonge Franse studente, trekt ook deze zomer naar Catalunya om de vakantie door te brengen bij haar grootouders. Haar grootvader leidt er de restauratie van een klooster. Ze ontmoet daar de Amerikaanse archeoloog, Owen Bussy, die haar grootvader adviseert bij de herstelling van de kloostertoren. Bovendien tracht Owen sporen na te gaan van katharen in Noord-Spanje. Hij gaat ervan uit dat ook het klooster een bolwerk was voor heel wat ondergrondse, kathaarse activiteiten. Tussen Owen en Andrea klikt het meteen. Ze voelen zich geen onbekenden voor elkaar, hoewel ze elkaar nog nooit ontmoetten. Ook met Aviano, de burgemeesterszoon uit het dorp, raakt Andrea bevriend en dezelfde verbondenheid als met Owen is ook nu voelbaar. Gaandeweg ondervinden de drie dat hun ontmoeting geen toeval is… Vrij snel wordt duidelijk dat deze twee verhalen zich op dezelfde locatie afspelen: het onherbergzame, doch prachtige Catalunya waar vele kloosters verborgen liggen. De uitvoerige beschrijvingen van deze plek en de bijhorende kaarttekening schetsen een fraai beeld van de omgeving. De intrige komt pas later aan bod. Hij sluipt stilletjes het verhaal binnen, maar voert de lezer onverbiddelijk mee en zet halsstarrig aan tot verder lezen. Op onverwachte momenten dringen vreemde berichten de kloostermuren binnen. Verhalen over onderdrukking, vervolging, kortom inquisitie van Albigenzen verontrusten Alman. Toma raakt echter in de ban van het pure gedachtegoed van deze door Rome verketterde sekte. De persoonlijke spiritualiteit en de volle en beheerste overgave aan God en Evangelie raken Toma diep. Als op een nacht enkele reizigers het klooster binnenvallen, beseft Toma dat ze voor hem komen. Hij moet met deze reizende Albigenzen mee op pad… En zo belanden we weer in de 20ste eeuw en wordt de band tussen de twee verhalen weer iets nauwer. Owen voelt intuïtief aan dat er zich lang geleden in het klooster een persoonlijk drama afspeelde. Andrea probeert de gebeurtenissen mee te achterhalen. Beide verhalen handelen bijgevolg over een zelfde zoektocht van de personages naar het ware geluk en de ware liefde. Kiest Toma voor Alman of voor het kathaarse geloof, waarin lust, verlangen en lichamelijkheid verwerpelijk zijn? Kiest Andrea voor Owen of voor Aviano en is er in beide verhalen geen verliezer die zijn liefde onbeantwoord voelt? Afwisselend in tijd en ruimte schetst Kirstin Van Lierde op een bijzonder meeslepende en weinig voorspelbare manier het leven van vijf jonge mensen. Deze personages worden daarbij uitvoerig en treffend uitgewerkt. Ze vertelt ons bovendien over de kathaarse geschiedenis en haalt daarbij zeker niet alleen de zwarte kant aan, de vervolging en inquisitie. In vele diepzinnige gesprekken tussen de monniken legt ze de lezer op een verantwoorde manier uit waar het kathaarse geloof voor staat. Zonder het woord reïncarnatie in de mond te nemen, geeft Van Lierde aan dat ernstige persoonlijke drama’s uit het verleden de toekomst bepalen van jongeren nu. Geen goedkoop trucje om de link te leggen tussen de 13de eeuw en de 20ste, wel spitsvondig en onderlegd met als uitgangspunt dat de kloostermuren een geheugen hebben. De herinneringen komen vrij als je in een verleden gelooft. Andrea, Owen en Aviano zijn op zoek naar dit verleden en beseffen dat hun rol in dit leven nauw samenhangt en bepaald werd door Alman en Toma. Als gereïncarneerde benedictijnermonniken moeten ook zij hun eigen weg zoeken en groeien naar volwassenheid. De meervoudige verhaallijn, de diepzinnige gesprekken over geloof en waarheid en de uitvoerige beschrijvingen maken 'Geheugen van steen' geen makkelijk boek. De intrige is niet te miskennen, prikkelt enorm, doch houdt de vaart in het verhaal zeker niet tegen. Een zekere leeservaring is beslist nodig, maar als deze voorwaarde vervuld is, zal het lezen niet meer te stuiten zijn. In een korte epiloog geeft Kirstin Van Lierde zonder schroom toe dat niet alles in dit verhaal historisch te verantwoorden is. In deze bekentenis schuilt een even grote kracht als in het verhaal zelf. Ben je bovendien gegrepen door de locatie, het klooster en het kathaarse thema, dan zal je ongetwijfeld graag surfen naar de site van de auteur (www.kirstinvanlierde.be) waar veel achtergrondinformatie te lezen valt. 'Geheugen van steen' vormt een inspiratiebron voor jongeren die zich niet alleen door materiële zaken laten leiden. Een must in je boekenkast!