Deze dag, een leven

De biografie van Astrid Lindgren

Zelden raakte ik zo geïntrigeerd door iemands levensverhaal als door dat van Astrid Lindgren. De biografie van Jens Andersen geeft een unieke kijk in het leven, het werk en in het hoofd van deze grote dame en schetst haar niet alleen als één van de meest toonaangevende kinderboekenschrijfsters van de vorige eeuw, maar ook als kind, moeder, gewaardeerde vriendin, geëngageerde politica en radiostem. Je wordt als lezer meegenomen in haar wereld, in een leven dat de intensiteit heeft gehad van wel tien doorsneelevens. De citaten, brieven en dagboekfragmenten met de woorden, gedachten en gevoelens van Astrid zelf zorgen ervoor dat het boek een zeer persoonlijke weergave wordt van haar bestaan en een erg gedetailleerde inkijk geeft in haar gevoelsleven. Wat deze biografie zo bijzonder maakt is dat er niet alleen geschreven wordt over haar successen en verwezenlijkingen, maar ook over het stille verdriet, de twijfels waarmee ze worstelde en ‘de eenzaamheid waarin ze danste’.

In de kinderliteratuur ontwikkelde Astrid een heel eigen visie en stemgeluid. Zo vond ze bijvoorbeeld dat didactische elementen in sprookjes en verhalen voor kinderen niet alleen overbodig waren, maar ook een geringschatting van het vermogen van kinderen om zelf na te denken. Deze ervaring vormde een hoeksteen voor het oeuvre van Astrid Lindgren. Onder haar impuls maakte de kinderliteratuur een echte kentering mee van moraliserende sprookjes en fabels met pratende dieren, naar realistische hedendaagse verhalen, geïnspireerd door het dagelijkse leven van kinderen aan het einde van de jaren dertig. Door haar progressieve kijk op kinderopvoeding en haar sterke wil om deze visie te laten doorklinken in al haar werk, koos Astrid Lindgren zeker niet voor de gemakkelijkste weg. Maar tot op het einde van haar leven bleef ze wel trouw aan haar eigen onderbouwde levensfilosofie en zeer vooruitstrevende manier van denken op vlak van opvoeding, vrouwen- en kinderrechten, maatschappijleer etc.

Als Lindgren-liefhebber is het lezen van deze biografie een echte ontdekkingstocht, want doorheen het boek komen er talloze verwijzingen aan bod naar al die verhalen die ik zo graag (voor)gelezen heb. Het is heerlijk te ontdekken door wie Astrid geïnspireerd werd om onsterfelijke figuren als Pipi Langkous, of Emiel (van de Hazelhoeve) of de kinderen van Bolderburen te laten geboren worden, welke maatschappijkritiek aan de basis lag van ‘De gebroeders Leeuwenhart’ en in welk klimaat, in welke tijdsgeest deze boeken allemaal tot stand kwamen en hoe wonderlijk dat dat wel was. Die achtergrond en unieke kijk in haar leven zorgen ervoor dat ik Astrid Lindgren als schrijfster nog meer ben gaan appreciëren en gefascineerd ben geraakt door haar veelzijdige persoonlijkheid.

Tot slot rond ik af met het citaat van Astrid Lindgren dat aan de basis ligt van de titelkeuze van het boek: “Ik vind dat je elke dag moet beginnen met het idee dat het de enige dag is die je hebt.” ‘Deze dag, een leven’.