De jongen die iedereen laat lachen

Billie Pieters’ leven wordt gedomineerd door zijn stotteren. Hij kan zijn grote wens niet waarmaken: cabaretier worden en zijn publiek aan het lachen krijgen met moppen en grappige sketches. Hoe meer de spanning toeneemt om te spreken, des te moeilijker geraakt hij uit zijn woorden. Zijn logopediste raadt hem aan te blijven oefenen. Als hulpmiddel stelt hij lijstjes op. Het verhaal begint met een lijstje hoe mensen reageren op zijn stotteren en de beste categorie zijn de wachters. Hij heeft ook een lijstje hoe je zo min mogelijk opvalt. Hij vindt het natuurlijk afschuwelijk als er om zijn stotteren gelachen wordt. Het ergste is als hij het mikpunt wordt van een pester.

Als lezer geraak je beetje bij beetje ondergedompeld in het leven van Billie: hoe zijn leven gedomineerd wordt door het stotteren en hoe hij stillaan erin slaagt om zijn talenten vorm te geven. Terwijl hij stil en eenzaam de lagere school doorloopt, zijn de confrontaties in de nieuwe secundaire school veel heftiger. Billie is een doorzetter en zoals elke puber wilt hij bij een groep vrienden horen. Groter kan het contrast niet zijn tussen een jongen van 11 die stottert en zijn droom om cabaretier te worden.

De opbouw in het verhaal is ongelooflijk goed uitgewerkt. Als een druppelteller verneem je druppelsgewijs hoe moeilijk het leven is als je stottert. Hoe frustrerend het is, als geen enkel middel je vooruithelpt. De karakters van de jongerengroep zijn zo realistisch geschetst dat je als lezer helemaal opgenomen wordt in hun gevoelswereld. De onmacht van Billie en zijn drijfkracht ontroeren zodanig dat het bij momenten even slikken is. De lijstjes die Billie opstelt zijn een originele manier om de dagelijkse problemen van een stotteraar te schetsen. Het verhaal is, het hele boek door, goed op dreef. Niet alles is gefocust op het stotteren: ook de gevoelswereld van een opgroeiende puber is mooi verteld, waarin vriendschap en verbondenheid een belangrijke rol in zijn leven spelen.

Subtiel zijn de interacties van de volwassenen. Hoe ze hem met warmte en begrip omringen en toch hem de vrijheid gunnen. De persoonlijkheid van de leraar is frappant uitgewerkt. Indirect creëert hij emotionele ruimte, zodat de jongeren leren van elkaar en naar elkaar toe groeien. Hoe muziek en creativiteit een weg opent naar verandering, is hier mooi uitgewerkt. Een prachtig voorbeeld hiervan is, wanneer de leraar Billie aanzet om wiskunde uit te leggen aan de jongen die hem het ergste pest. Billie vereenvoudigt de wiskunderegels door ze in spelvorm te kaderen. Het verhaal is het hele boek doorspekt met humor. Zo begint elk hoofdstuk met een grappige woordspeling, zoals ” Wat eet een kat graag op zijn verjaardag? Beschuit met muisjes.”

De schrijfster Helen Rutter heeft dit verhaal geschreven voor haar zoon die stottert. Misschien is het daarom ook zo levensecht. Een ontroerend en grappig verhaal over vriendschap en durven.