Briefgeheimen

De man die dit boek heeft samengesteld, heeft iets met verzamelen. Als kind raapte hij al papiertjes op die hij op straat vond. Later kocht hij vaak fotoalbums op rommelmarkten en fantaseerde er hele verhalen bij. Het concept van het boek komt niet van hem maar van een kunstenaar, Douglas Huebler, die het begin jaren '70 bedacht. Eigenlijk is het heel simpel: pak een kaart, schrijf er een geheim op, geef de kaart vorm. Zo ontstaat een anoniem verhaal over angsten en wensen, die vaak heel algemeen zijn. Bovendien zijn heel veel mensen creatief, en dit op een heel diverse manier. Dat is dus ook wat je in dit boek vindt. Er zijn een aantal grote thema’s te onderscheiden; een heel belangrijk thema is angst. Mensen hebben zoveel angsten: angst dat men je niet zal aanvaarden zoals je bent, angst dat ze je lelijk vinden, angst dat ze je lelijke en slechte gedachten of gedragingen zullen ontdekken, dwanggedachten, angst om alleen of kinderloos of seksloos te zijn of te blijven ... Kortom hele gewone, zeg maar doordeweekse angsten. Een volgende thema is wensen en verlangens: de wens om te sterven, om intelligent over te komen, om anders te zijn, om aandacht en liefde te krijgen, om veel geld te hebben, om iemand kwaad te doen. Een laatste groot thema is schaamte, vooral om seksuele verlangens, gedrag of geaardheid, om duimzuigen, om ‘kinderlijk’ gedrag terwijl je al volwassen bent, om door de mand te vallen, om gemeen gedrag. Zo om de tien bladzijden is er ook een kort verhaal over - wat dacht je - een geheim. Die verhalen zijn wel intrigerend. Ze lichten ook maar een tip van de sluier op van een leven of een familie of een dorp, maar toch kun je veel meer oproepen en ook meer nuanceren dan met een enkel zinnetje op een postkaart. Want dat is wel de zwakte van het boek: de beknoptheid en de herhaling gaan snel wat tegensteken. Eerst is er verrassing, herkenning ook, maar al gauw komen bepaalde geheimen terug in bijna identieke vorm, en dus is er verveling. De vormgeving lijkt eveneens eerst heel divers, maar ook hier is er veel dat op elkaar lijkt. Wat mij betreft, had er wat rigoureuzer mogen gesnoeid worden, zowel naar vorm als naar inhoud. Dat had dit boek beklijvender gemaakt. Het is ook heel moeilijk om hier een doelgroep op te plakken. Omwille van de vele seksuele uitlatingen en zwarte gedachten lijkt het me niet geschikt voor te jonge lezers. Oudere pubers kunnen er zich wel in herkennen en door getroost voelen.