Vlam

Voor de titelbladzijde staat een vragenlijst voor visumaanvraag voor Chimeria. Opvallend hierin zijn volgende punten: onder religie: 'volger van de moederlandfilosofie' en onder de rubriek 'Houd hier rekening mee': "Bij reisbestemmingen buiten het kustresort Laguna of het wintersportresort Tera reist u in gezelschap en krijgt u uw eigen reisbegeleider toegewezen ... Het is niet toegestaan buitenlandse beeld- of geluidsdragers het land binnen te brengen ...". Geen buitenlandse kranten, tijdschriften of boeken, analoge foto- en filmtoetsellen waarvan de films ter plaatse ontwikkeld moeten worden en telefoongesprekken met vaste toestellen in het hotel. Als je dergelijke dingen leest, weet je dat je naar een dictatuur reist. In dit geval is dat het fictieve eiland Chimeria. In een proloog reist Roxane, de jongste dochter van de vroegere dictator, in september 2012 voor het eerst na 26 jaar terug naar haar vaderland. Het is vrij vlug duidelijk dat het regime van haar vader gewelddadig omvergeworpen is. Roxane noemt dat feit "de gebeurtenissen". Gebeurtenissen waarin zijzelf achteraf beschouwd een aanzienlijke rol gespeeld heeft. Minitueus  - en dat is letterlijk te nemen, want elk hoofdstuk begint met een plaats, een datum en een uur, vaak tot op de minuut na - reconstrueert Roxane het cruciale jaar 1986. Ze wil weten wat er zich heeft afgespeeld tijdens "de gebeurtenissen" en wie er de hand in had. Roxane situeert het begin van het einde van het bewind van haar vader tussen februari en december 1986. Roxane was achttien jaar in 1986, ze zou naar de universiteit gaan. Alle medestudenten werden vooraf gescreend en ze kreeg een persoonlijke lijfwacht, Cookie, mee. De geheime dienst speelde een enorme rol in Chimeria en Cookie was een van hen, verder waren er talrijke informanten. De dictator werd Dux Tron genoemd, zijn vrouw had de titel van Uxor Angelica. Roxane had nog een zus en twee oudere broers. Ze leefden afgeschermd van de buitenwereld in grote luxe. Wanneer Roxane in september 2012 terugkomt, ervaart ze afwijzing en vijandschap. Er wordt zelfs een aanslag gepleegd in de nachtclub waar ze naartoe gaat. Het is voor een Tron 26 jaar na "de gebeurtenissen" blijkbaar nog altijd gevaarlijk om in Chimeria te komen. Dat versterkt haar in haar drang om de waarheid te kennen. Het verhaal speelt zich grotendeels af in 1986 en naar het einde toe meer en meer in 2012. Op de universiteit leert Roxane Christian Duse kennen. Hij vormt met zijn broer Rafaël en twee zussen Una en Marina en de drummer Chaim een muziekband. Via haar broer Axis heeft Roxane wel buitenlandse muziek gehoord. Christian en Roxane worden verliefd en Roxane introduceert de muzikanten bij haar moeder. Die beseft dat ze een populair middel nodig heeft om de Chimeriaanse jeugd aan het regime te blijven binden. De band van de Duses heet Datura (een giftige plant). Ze worden opgeëist om het volgende jeugdfestival te begeleiden. Al de muziek en vooral de teksten moeten vooraf gescreend worden. De oudste broer Rafaël verzet zich tegen de onderdrukking en de repressie en de jongste zus Marina Duse is een gewillig instrument om die frustatie in geluid om te zetten. Heel sterk is het fragment waarin Rafaël zijn vader confronteert met de marionettenrol waarin hij zich schikt. Rafaël wil niet andermans woorden schrijven of muziek spelen (p. 423). Alles geraakt in een stroomversnelling bij de directe voorbereiding en tijdens het concert. Marina - onder invloed van hoestsiroop - schreeuwt door de microfoon, een schreeuw als een vlam in een pan, die door een groot gedeelte van het publiek overgenomen wordt en doorklinkt in de muziek van Rafaël. Het klinkt als een schreeuw om vrijheid. In november 2012 lijkt het erop dat Roxane op het punt staat bewijzen te vinden. Deel twee wordt voorbereid met Cookie die met een andere identiteit een nieuw leven opgebouwd heeft in Sevilla en de ontmaskering van Chaim. Tijdens het lezen meende ik af en toe gelijkenissen te zien met wat er in Roemenië met het echtpaar Ceauscescu gebeurde eind jaren '80. Een vermoeden dat versterkt werd toen ik las dat een Amerikaanse president gezegd had dat indien hij een dictatuur zou uitkiezen om op vakantie te gaan, het dan Chimeria zou zijn. In werkelijkheid heeft Reagan iets in die aard gezegd over Roemenië. Na de trilogie 'De Groene Bloem' is dit is weer een kanjer (494 p.) van een eerste boek van een nieuwe trilogie 'Vonk'. Het is boeiende lectuur maar soms iets te lang uitgesponnen, te minutieus bijvoorbeeld de bestraling voor borstkanker van de Uxor, of de verliefdheid tussen Roxane en Christian. Maar het geeft een goed beeld van wat leven onder een dictatuur kan betekenen.