Getekend door de oorlog
De titel is tekenend: 'Getekend door de oorlog' bevat zes kortverhalen over evenveel kinderen en jongeren die de Grote Oorlog meemaken. Het voordeel van zo’n bundeling verhalen is dat ze heel verschillende kanten van de oorlog kunnen belichten: de burgerslachtoffers van bombardementen, de Chinese werklui, de angst in de schuilkelders, oorlogsliefde, het vertier in de cafés aan het front, de mascottes in de regimenten. Het nadeel van de kortverhalen is dat je er weinig informatie in kwijt kunt, waardoor de lezer soms wat op zijn honger blijft. Voor jonge lezers die weinig achtergrondkennis hebben over de Eerste Wereldoorlog, zullen sommige verhalen moeilijk te kaderen vallen. Dat probleem wordt maar gedeeltelijk opgevangen door de tekstjes achteraan (in het Nederlands en Engels) die kort uitleggen op welke ware gebeurtenissen de verhalen gebaseerd zijn. De laatste tekst is een promotietekst voor de Kinderbrouwerij in Reningelst, waarvan onduidelijk is wat die in het boek doet.
Karla Stoefs beheerst het genre van het kortverhaal. Met weinig woorden weet ze veel op te roepen: het immense verdriet van de familie Bulteel, die met één granaatinslag drie kinderen verliest, de intimiteit tussen moeder en zoon in het gesprek over zijn Chinese vader, de vanzelfsprekende liefde tussen Emma en haar Britse soldaat of het onuitsprekelijke heimwee van de soldaten naar huis en gezin in café La Renaissance. “Dat kleine meisje geeft hen geen stukje hemel, maar wel een stukje thuis. Vanavond hangt hun heimwee haast tastbaar in de lucht, want morgen moeten ze naar de loopgraven, morgen moeten ze vechten.” Dergelijke zinnen blijven hangen, net als de volgende: “Al hun geld moet op, want in de loopgraven is geld in je zakken alleen maar goed voor spijt.”
Het boek is bijzonder fraai uitgegeven, op glanzend papier waarop de illustraties van de zes kunstenaars volledig tot hun recht komen. Die illustraties zijn indrukwekkend. De illustratoren kozen ervoor om niet de feiten af te beelden, maar wel de gevoelens en de sfeer op te roepen. Randall Casaer slaagt erin om met enkele lijnen en vlekken in rood, grijs en zwart ondraaglijk verdriet te suggereren. Trui Chielens beeldt in haar collages de Chinese vader van Germain als een schim af. In Kitty Crowthers illustraties vallen vooral de reusachtige angstogen op. Gerda Dendooven roept de liefde tussen Emma en haar soldaat op in geblokte figuren die aan Permeke doen denken. Indrukwekkend is de collage in twee delen met onderaan het rustige dorp in de sneeuw en bovenaan het dorp in vlammen. Liesbeth De Stercke roept de sfeer in de bruine kroeg op in overwegend geel en bruin. Ward Zwart kiest dan weer voor groen, grijs en zwart om het verhaal van de baviaan Jackie tot leven te wekken.
'Getekend door de oorlog' is geen gemakkelijke weglezer, maar wel een bundel beklijvende verhalen en illustraties die jong en oud flitsen kunnen geven van hoe het voelt in tijden van oorlog.