De boom met de bittere bladeren

Dit boek gaat over de genocide in Rwanda. Het is geschreven door een antropoloog met kennis van zaken, en dat merk je. De Rwandese cultuur zit volop in dit boek verweven. Ook de plaatsbeschrijvingen kloppen. Achteraan in het boek vind je een verklarende woordenlijst van de Rwandeze woorden uit het boek. Er is ook een lijst van Rwandese spreekwoorden die we leren kennen. Het zijn er best veel. Op de voorpagina vinden we een bekend Afrikaans kunstwerk, en op de schutbladeren een kaart van Rwanda met de belangrijkste plaatsen. Eigenlijk is het dus tegelijk ook een enorm mooi naslagwerk. Of zoals de auteur het zelf verwoord: “Als romans onze vensters en spiegels zijn, dan heb ik geboend alsof mijn leven ervan afhing. Want door een schoon raam kun je het beste in een onbekende wereld kijken, en in een schone spiegel zien we onszelf het scherpst”.

Jongeren laten kennismaken met de genocide is geen evidentie. Ik weet hoe ik zelf als twintiger er amper iets van afwist en meteen een bezoek bracht een een Memoriam ter plaatse. Dagenlang ben ik er niet goed van geweest. En dat heeft dit boek niet. Het is geen tranentrekker. Hoewel het best aangrijpend is hoe Maridadi op zoek gaat naar de waarheid over haar roots, staat het geluk dat dit fictieve personage vindt in mooi contrast met alle ellende van de gebeurtenissen uit het verleden.

Het collectieve trauma dat het land nog 20 jaar later aan de genocide overhoudt is duidelijk voelbaar in dit boek, net zoals de gereserveerde beleefdheid van de meeste Rwandezen. Toch spat er ook vreugde uit de ontmoetingen tussen Maridadi en de Nederlandse Puck. Later in het boek komt dit plezier ook terug in de band tussen Maridadi en haar neef. Het boek is best spannend en niet steeds voorspelbaar. Een aanrader.