Zo moet het gaan als er iemand is

Ook over Charles Darwin

Het hoofdpersonage is een tienjarig meisje. Haar moeder is radicaal anders gaan leven in Spanje, haar vader is een carrièreman die geen tijd heeft voor zijn dochter. Dus brengt zij haar tijd door bij buurman Erasmus, de tegenpool van haar eigen vader: een oude man met een witte baard, geïnteresseerd in zowat alles maar Charles Darwin in het bijzonder, altijd met zijn neus in de boeken, altijd denkend, altijd vrolijk, en met heel veel tijd voor zijn buurmeisje. Samen met hem trekt zij naar Engeland, op een soort Charles-Darwin-bedevaart. Even vreemd als de titel is het hele boek. Om te beginnen het verhaal: welk tienjarig meisje gaat er in godsnaam met haar buurman op reis? Waarom heeft de moeder man en kind verlaten? Waarom wordt de buurvrouw steevast heks genoemd? Tenminste, dat is de nuchtere kijk. Een mildere bril werpt een blik op een meisje van gescheiden ouders, dat in haar eenzaamheid een fantasievriendje verhalen laat vertellen en troost zoekt bij surrogaatouders: de buren. Maar eigenlijk gaat het verhaal nog meer over Darwin: zijn leven en werk worden via de buurman – niet toevallig Erasmus, de naam van Charles' enige broer - zeer uitvoerig belicht. Naast het grote aantal wetenswaardigheden over Charles Darwin, bevat het boek ook nog heel wat onderhuidse verwijzigen, voor de kenner: zo is bv. buurvrouw Eva “uiterst kies op haar theeservies. Het servies komt uit de fabriek van haar vader.” (p. 12), een duidelijke referentie naar de familie Wedgewood, waaruit zowel Charles’ moeder als zijn eigen vrouw stamden. Hier en daar is het boek wat langdradig. Maar verder is het lang niet slecht geschreven. Getuigen daarvan de gebalde zinnen waarmee het hoofpersonage haar vader perfect samenvat: “Hij praat maar door. Hij komt zo. Hij is al onderweg. Hij is er nooit.” (p. 17) of evengoed de problematiek rond haar moeder: “Mijn mama is geen gans, zoals papa beweert. Ganzen reizen in familie.” (p. 76). De illustraties van Geert Vervaeke lijken wel uit Darwins tijd te dateren: schetsen van apen, vogels, insecten, geraamten, in oude gravurestijl.