Ramiro, kindsoldaat

Ramiro is nog maar dertien wanneer hij zich door een vriend laat overhalen zich aan te sluiten bij het Volksleger. Overtuiging is niet wat hem daarbij drijft, wel het verlangen te ontsnappen aan zijn drankverslaafde vader, die hem wil dwingen mee op de cocavelden te werken. Gezien hij nog zo jong is, wordt Ramiro vooral ingezet voor klusjes waarbij het erop aan komt niet op te vallen, als een onschuldige knaap. Maar deze onschuld verdwijnt zienderogen, wanneer hij geconfronteerd wordt met de gevolgen van zijn onschuldig ogende taak, of wanneer hij gedwongen wordt een deserteur neer te schieten. Wanneer een gekidnapt meisje dreigt weg te kwijnen in hun kamp, neemt hij het heldhaftige besluit haar te redden, en met dit leven te kappen, hoe onmogelijk dat ook lijkt. Deze journalistieke roman is gebaseerd op de guerrillapraktijken van de ELN en de Farc in Colombia. In dit land zijn naar schatting 7.000 à 8.000 minderjarigen actief als guerrillero. Twee derde van hen sluit zich, zoals Ramiro, vrijwillig aan, in de hoop op een betere toekomst. Maar eruit stappen is haast onmogelijk. Wie toch vlucht of gearresteerd wordt, vindt nauwelijks nog aansluiting bij het gewone leven. Deze jongeren zijn vaak extreem angstig, of juist agressief, hun normenbesef is vervaagd, bevelen moet plaatsmaken voor overleggen, wantrouwen voor vertrouwen. Als correspondente Latijns-Amerika voor de Volkskrant kwam Ineke Holtwijk in contact met ex-kindsoldaten. Met het personage Ramiro beschrijft ze op indringende wijze het harde leven in het kamp, de voortdurende indoctrinatie, het onderdrukken van gevoelens en verbergen van gedachten. En vooral: de allesoverheersende angst, de angst voor de commandant, voor het reguliere leger, voor wraak op de overige gezinsleden, voor wraak en vergelding in geval je gesnapt wordt na desertie. 'Ramiro' is zonder meer een boek dat je gelezen moet hebben: én voor de inhoud, én voor de literaire kwaliteit ervan.