Het weer

Het klimaat en het weer waarmee een mens te maken krijgt, hebben een zeer belangrijke invloed op zijn levensomstandigheden en leefwijze. Als je daar nog niet van overtuigd was, word je het beslist wel bij het lezen van dit zeer interessante boek. Het geeft je om te beginnen duidelijke, goed gestructureerde informatie over de kosmische en andere fenomenen die aan de grondslag liggen van weer en klimaat. Een bondige geschiedenis van de weerswaarneming en -voorspelling reveleert dat de mens al vele eeuwen gefascineerd is door het weer en theorieën en instrumenten ontwerpt om er vat op te krijgen. Ondanks alle moderne technologieën, snelle computers en internationale samenwerking van vandaag blijkt een gedetailleerde weersvoorspelling voor meer dan tien dagen nog steeds geen haalbare kaart. Daarvoor speelt het element ‘chaos’ een te grote rol in de meteorologie. Een kleine wijziging in één parameter kan een ongeziene kettingreactie teweegbrengen: de bekende lichte vlinderslag die mijlen verderop en weken later een storm kan veroorzaken. Ook de studie van de klimaatverandering kan geen zekerheden aanreiken voor de toekomst. Zij heeft alleen patronen, tendensen en waarschijnlijkheden te bieden. Hoe de mens en andere levende wezens zich weten aan te passen aan diverse klimaatsomstandigheden, wordt bondig maar bijzonder boeiend geïllustreerd in twee korte hoofdstukken. De auteurs sluiten af met een lijvig hoofdstuk over ‘het weer in actie’. Het is bedoeld als ‘veldgids voor de meest voorkomende weersverschijnselen’. Deze aantrekkelijke praktische gids beschrijft 57 verschillende weersverschijnselen, onderverdeeld in vier categorieën: dauw, mist en rijp; wolken; neerslag; noodweer. Als toemaatje behandelt de veldgids ook enkele merkwaardige atmosferische ‘optische effecten’ zoals halo’s, corona’s, groene flitsen, poollicht, bijzonnen en regenbogen. De auteurs zijn onderlegde wetenschappers, dat merk je niet alleen aan de inhoud maar ook aan de opbouw van het boek. Een glossarium, uitgebreid register, bibliografie en adressenlijst van belangrijke meteorologische instituten ontbreken niet. Een overvloed aan verduidelijkende foto’s, satellietopnames, kaarten en tekeningen maken van het lezen een fascinerende reis door een stukje wetenschap. Een aantal bijzonder fraaie grote sfeerfoto’s, geflankeerd door een lyrische uitspraak van een befaamd auteur, verhogen nog de esthetische kwaliteit van het boek. Hier en daar is er ook ruimte voor een historische prent, een schilderij of beeldje. Een paar keer is een onderschrift bij de verkeerde illustratie beland, of een taalfoutje aan correctie ontsnapt, maar voor het overige heeft de Nederlandstalige redactie prima werk verricht. Heel jammer is wel dat bij deze tweede druk de uitgave niet werd geactualiseerd. De tekst dateert van 1996. Gegevens over het afgelopen decennium ontbreken dus. De prijs maakt dan weer veel goed: al die aantrekkelijk gepresenteerde wijsheid haal je voor amper 14,90 euro in huis.